VIỆC XÂY DỰNG HƯƠNG ƯỚC, QUY ƯỚC

TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

GS. TS. Bùi Quang Thanh

Tóm tắt: Nói đến hương ước, quy ước là nói đến những quy định về thế ứng xử, vừa cụ thể, rõ ràng, vừa đáp ứng yêu cầu định hướng và điều chỉnh mọi hành vi, lời nói trong quan hệ ứng xử của các thành viên trong cộng đồng với môi trường sinh thái, môi trường xã hội - nhân văn và giữa con người với nhau trong đời sống sinh tồn của một cộng đồng người nhất định. Thực tế cho thấy, trong những chục năm gần đây, ở các làng quê Việt Nam hiện đã và đang tồn tại hai dạng văn bản hương ước, được vận dụng/áp dụng để góp phần điều hành hoạt động, điều chỉnh hành vi của cá nhân và từng cộng đồng nhất định, chuyển tải trong đó những yếu tố văn hóa có ảnh hưởng tích cực đến đời sống đạo đức, phong tục tập quán và lối sống của cộng đồng, nhưng cũng kèm theo không ít những vấn đề hạn chế, không phù hợp hoặc mang tính tiêu cực, đi ngược với hệ thống pháp luật cũng như chính sách của Đảng và Nhà nước trong điều kiện phát triển xã hội hiện tại. Bài viết này quan tâm đề cập đến một số vấn đề mang tính ứng dụng thực tiễn đối với quá trình xây dựng hương ước, quy ước mới, khả dĩ góp phần định hướng, điều chỉnh văn hóa ứng xử trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam.

Từ khóa: Hương ước, quy ước, ứng xử, cộng đồng, nếp sống.

Nguồn: Tạp chí Văn hóa học số 2 (48) - 2020