VAI TRÒ CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG VIỆC QUẢN LÝ,

BẢO VỆ VÀ PHÁT HUY GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT XÒE THÁI TÂY BẮC

TRONG XÃ HỘI ĐƯƠNG ĐẠI

TS. Vũ Hồng Thuật

Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam

Trần Văn Sùng

Công ty trách nhiệm hữu hạn Ỷ Lai Hiên, Hà Nội

Tóm tắt: Nói đến dân tộc Thái vùng Tây Bắc là nói đến văn hóa Xòe. Xòe là các điệu múa dân gian bắt nguồn từ trong cuộc sống lao động, được cộng đồng lưu giữ và truyền thừa từ ngàn đời nay. Sức hấp dẫn của Xòe Thái là sự náo nhiệt của âm nhạc dân gian, đạo cụ đơn giản, lời hát trữ tình, điệu múa đa dạng và dễ thực hiện nên thu hút được nhiều người, giới và lứa tuổi tham gia. Mục đích của Xòe là cố kết cộng đồng, khát vọng vươn tới cuộc sống ấm no, hạnh phúc, quên đi mọi vất vả, khó khăn trong sản xuất... Sức sống của Xòe được bảo tồn đến ngày hôm nay là có sự đóng góp đặc biệt của cá nhân, cộng đồng. Tại các bản làng, nhiều nghệ nhân cao tuổi và các đoàn thể ngày đêm âm thầm truyền dạy và sáng tác các điệu Xòe để trao truyền cho con cháu kế thừa và phát huy các giá trị văn hóa vào trong đời sống cộng đồng một cách có hiệu quả. Vì vậy, các điệu Xòe không chỉ là di sản văn hóa phi vật thể của người Thái vùng Tây Bắc mà là một phần văn hóa của Việt Nam, nên nó là một nguồn tài sản vô giá của quốc gia, liên quan đến cá nhân và cộng đồng. Chính vì vậy, việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật Xòe Thái trong xã hội đương đại vô cùng phức tạp, với nhiều quan điểm, nhận thức và cách thức tiếp cận khác nhau.

Mục đích của nghiên cứu này là nhìn nhận và đánh giá vai trò của cộng đồng trong việc quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật Xòe Thái trong bối cảnh hiện nay.

Từ khóa: Cộng đồng, xòe Thái Tây Bắc, quản lý, bảo vệ, phát huy.

Nguồn: Tạp chí Văn hóa học số 6 (46) - 2019